Morus

Moraceae

توت درختی است كه قامت آن به 20 متر می رسد. جنس توت در ایران دارای گونه های متعددی است. از گونه های درخت توت می توان واریته های درخت شاه توت M. nigra  و M.alba را نام برد. توت در برابر خشكی مقاوم است. این درخت هرس پذیر بوده وبه صورت تربیت نمود. در فضای سبز از درختان توت نر به عنوان درخت سایه انداز وخیابانی استفاده می شود.

آفات مكنده

نام فارسی: شپشك سپردار توت (سپردار سفید)

Pseudaulacaspis pentagonaنام لاتین:

Homoptera/Diaspididae : نام راسته و خانواده

مناطق انتشار: استانهای شمالی و مركزی كشور

میزبانها: توت، بید و گردو

شكل شناسی: سپر ماده كروی، اندكی برجسته، دارای 3 پوسته لاروی، به رنگ سفید مایل به قهوه ای در حالیكه سپر لاروی در مركز نارنجی رنگ می باشد. بدن حشره ماده بالغ زرد خالص، پهن و عریض است. سپر نر كوچك، باریك و سفید رنگ است.

سپردار سفید توت

زیست شناسی: این شپشك در شرایط آب و هوایی گیلان 3 نسل در سال دارد و زمستان را به شكل پوره سن سوم میگذراند. در بهار حشرات ماده تخمریزی كرده و اولین پوره های نسل اول اواسط اردیبهشتماه ظاهر می گردند. نسل دوم از اوایل یا اواسط تیرماه و نسل سوم از اواخر مرداد یا اوایل شهریور ماه شروع می شود.

نحوه خسارت: شپشك مزبور به شاخه ها و ساقه درختان میزبان حمله كرده ولی روی برگ مشاهده نمیگردد. درختان مبتلا به تدریج ضعیف شده و پس از مدتی خشك میشوند.

كنترل: شپشك توت یك زنبور پارازیت دارد به نامberlesi  Prospaltella كه تا 25 درصد آن را پارازیته میكند. در صورت مبارزه شیمیایی بهترین موقع زمانی است كه پوره های شپشك به تازگی از تخم خارج شده اند و با توجه به سه نسل آفت تاریخهای خروج پوره ها عبارتند از اوایل اردیبهشت، اواسط تیر و اوایل شهریور ماه. برای این منظور از سمومی مانند دیازنیون و یا آپلاود همراه با روغن ولك استفاده میشود.

نام فارسی: شپشك آردآلود ساحلی

نام لاتین: Pseudococcus maritimus

Homoptera/Pseudococcidae : نام راسته و خانواده

مناطق انتشار: استانهای شمالی كشور

میزبانها: سنجدتلخ، توت، اقاقیا، افرا، مو، سهرنگ، ختمیدرختی، زربین، نوش، كاج، شمشاد رسمی، برگ بو، خرزهره، مركبات و تعدادی دیگر از درختان میوه

شكل شناسی: بدن ماده كامل بیضی شكل و نسبتاً كشیده به رنگ صورتی روشن مایل به خاكستری بوده و از لایه كم و بیش ضخیمی از گرد مومی سفید رنگی پوشیده شده است. در طرفین بدن 17 جفت رشته مومی كوتاه سفید رنگ وجود دارد كه چهار عدد انتهای شكمی آن از سایرین بلندتر و درازای دو رشته میانی به یكچهارم تا یكدوم طول حشره می رسد.

تجمع شپشك آردآلود ساحلی

زیست شناسی: شپشك ماده كیسههای تخم را از تارهای نازك مومی ترشح كرده و معمولاً كنار شاخه های فرعی، دمبرگ، میوه و شكاف های تنه و پوست درخت قرار میدهد. این حشره زمستان را به صورت پوره سن یك در پناهگاه های مختلف به سر می برد و در این حالت لابهلای توده پنبه ای شكل كه حشره ماده ترشح می كند قرار می گیرند. اوایل بهار با گرم شدن هوا پناهگاه خود را ترك كرده و متوجه سرشاخه ها میشود.

نحوه خسارت: این شپشك آردآلود تمام قسمتهای گیاه میزبان و بالاخص برگها و میوه ها را مورد حمله قرار میدهد و در صورت شدت آفت درختان ضعیف شده و میوه های میریزند.

كنترل: مبارزه شیمیایی با شپشكهای آردآلود بسیار مشكل است زیرا مقاومت آنها در مقابل حشره كش ها فوق العاده است. علت مقاومت وجود پوشش مومی آردی در سطح بدن، محفوظ ماندن تخمها توسط كیسه پنبه ای و نیز مخفی بودن شپشكها در شكاف و زیر پوست درختان است. در صورت مبارزه شیمیایی لازم پیاپی تكرار گردد. شپشكهای آردآلود دارای دشمنان طبیعی از جمله كفشدوزك شكاری Cryptolaemus montrozieri هستند.

نام فارسی: شپشك آردآلود جنوب

نام لاتین: Pseudococcus filamentosus

Homoptera/Pseudococcidae : نام راسته و خانواده

مناطق انتشار: مناطق جنوبی كشور

میزبانها: توت، خرزهره، مركبات و تعدادی دیگر از درختان میوه

شكل شناسی: شپشك ماده كامل بیضی شكل، به رنگ ارغوانی تیره و دارای پوشش نازكی از گرد مومی 6جفت رشته های كوتاه مومی سفید رنگ - سفید روی سطح بدن است. در طرفین حلقه های انتهایی شكم 7 مشاهده میگردد.

زیست شناسی: تولیدمثل و تكثیر شپشك آردآلود مزبور در جنوب ایران كه آب و هوای معتدلی دارد متوقف نمی شود و در تمام سال بدون وقفه ادامه دارد و كلیه مراحل زندگی آفت را در هر موقع می توان مشاهده كرد. در چنین شرایطی بیش از 4 نسل در سال تولید میكند. شپشك ماده تخمهای خود را داخل توده تارهای مومی نازك و سفید فراوانی كه از ترشحات خود حشره است میگذارد. معمولاً این تارها كنار شاخه ها، دمبرگها و دم میوه ها به صورت توده های انبوهی قرار گرفته است و محل تجمع آفت را تشكیل میدهد.

نحوه خسارت: شپشك آردآلود جنوب علاوه بر تغذیه از شیره گیاهی با ترشحات خود محیط مساعدی برای قارچ فوماژین ایجاد می كند.

كنترل: این آفت دارای مگس پارازیت فعالی در نواحی جنوبی كشور میباشد. ضمناً كفشدوزك كریپتولموس نیز از شكارگرهای فعال آفت است. در صورت نیاز به مبارزه شیمیایی از سموم نفوذی و یا سیستمیك مناسب می توان استفاده نمود.