Rosa

Rosaceae

اغلب گونه های رز در طول فصل های بهار وتابستان گل می دهند. رزها را می توان به رزهای وحشی (گل مقاوم به سرما)، رزهای ) Floribunda كم ارتفاع )، رزهای ) Polyantha محمدی، نسترن )، رزهای بالارونده، رزهای مینیاتور و هیبرید تی (گل بریده) تقسیم بندی نمود.به طور كلی نور زیاد ودمای خنك باعث تولید گل باكیفیت بالا در رز می شود. از گونه های رز در حاشیه كاری، كشت توده ای، داخل چمن، پوشاندن و داربستی (رز بالا رونده) استفاده می شود.

 

آفات مكنده

نام فارسی: شته گلسرخ

نام لاتین: Macrosiphum rosae

Homoptera/Aphididae : نام راسته و خانواده

مناطق انتشار: تمام مناطق كشور

میزبانها: نسترن و رز

شكل شناسی: شته گلسرخ در اندازه متوسط تا بزرگ 2-4 میلی متر با بدنی دوكی شكل و كشیده به رنگ های سبز، زرد كاهی، صورتی و قرمز مایل به قهوه ای دیده میشود. پاها و شاخكها بلند و مخلوطی از  دو رنگ سیاه و زرد میباشند. سر و كورنیكول به رنگ سیاه، دم نیز بلند و به رنگ روشن است.

شته گلسرخ

زیست شناسی: این آفت در اوایل بهار ظاهر شده و روی جوانه ها، انتهای شاخه ها، برگ های جوان و غنچه های گل متمركز می شود و به وسیله خرطوم خود از شیره گیاهی تغذیه می نماید. در واقع از اوایل بهار تا اوایل تابستان كلنیهای انبوه خود را روی رز ایجاد كرده و سرشاخه ها و غنچه های گل را به شدت آلوده میكند. در اواخر بهار و تابستان افراد بالدار ظاهر شده و سبب انتشار آفت به سایر بوتههای رز و یا مهاجرت به میزبانهای ثانویه میگردند. در خلال تابستان جمعیت این شته بسیار پایین است. در اوایل پاییز شته ها مجدداً كلونیهای جدید و انبوهی را روی بوته های رز ایجاد مینمایند. در مناطق سردسیر با زمستان سخت افراد جنسی به وجود آمده و زمستانگذرانی به حالت تخم صورت میگیرد. در مناطق معتدله با زمستان ملایم شته بدون تولید فرم جنسی زمستان را به صورت حشرات بالغ بكرزا روی بوتههای سپری میكند. این شته دارای 4 سن پورگی با 12 نسل و یا حتی بیشتر در سال میباشد.

 

نحوه خسارت: از ابتدای بهار كه بوته های رز رشد رویشی خود را آغاز میكنند، شته ها روی جوانه های برگ، سرشاخه ها و جوانه های گل ظاهر شده و با تغذیه شدید از شیره گیاهی مانند سایر شته ها به دو صورت مستقیم و غیرمستقیم خسارت میزنند. این آفت باعث ضعف، پژمردگی، توقف رشد جوانه ها و سرشاخه ها، عدم باز شدن برگها و شكفتن غنچه ها، ریزش زودهنگام برگها، تغییر شكل و لكه دارشدن گلبرگها می - گردد. در صورتی كه بوته های رز شاداب بوده و خوب آبیاری شوند، شته در تمام سال روی آنها فعال است. ظاهراً نسترن، گل محمدی و رز كمتر به این شته آلوده میشوند و رزهای پرپر و پیوندی به شدت مورد حمله قرار می گیرند.

كنترل: با استفاده از سموم سیستمیك نظیر ایمیداكلوپراید (كنفیدور) و اكسی دیمتون متیل (متاسیستوكس ) میتوان اقدام به مبارزه نمود. بهتر است سمپاشی در اوایل بهار و صبح زود كه شته ها روی ساقه های نازك قرار دارند، انجام شود. استفاده از سموم گرانول سیستمیك به دلیل كارآیی بیشتر در مدت زمان طولانی تر و صدمه كمتر به دشمنان طبیعی و حشرات گرده افشان، به ویژه برای گیاهان گلدانی داخل گلخانه ها تأثیر بسزایی در كنترل شته دارد. از دشمنان طبیعی آن میتوان به كفشدوزك های شكاری Coccinellidae ، مگسهای شكارگر Chamaemyidae، لارو مگسهای گل Syrphidae سنهای شكارگر Braconidaeو بخصوص زنبورهای پارازیتوئید  Miridae و Anthocoridae اشاره نمود.

 

 

 

نام فارسی: زنجرك گلسرخ

نام لاتین: Edwardsiana rosae

Homoptera/Typhlocybidae : نام راسته و خانواده

مناطق انتشار: تمام مناطق كشور

میزبانها: گلسرخ، رز، نارون، چنار، و برخی درختان میوه

شكل شناسی: حشره كامل زنجرك كوچكی به طول 3-3.5 میلیمتر و به رنگ زرد روشن یكنواختی است. چشم ها برجسته و قرمز رنگ و دارای دو چشم كوچك در فرق سر میباشد. زنجرك گلسرخ پنج سن پورگی داشته و از نظر شكل ظاهری شباهت زیادی بین سنین مختلف آن و حشره كامل وجود دارد. زنجرك دارای دو شكل تخم، بدون دیاپوز و با دیاپوز است. هر دو شبیه دانه برنج با كمی خمیدگی، ولی تخم های بدون دیاپوز كوچكتر و در سطح خود دارای لكه های تیره هستند.

حشره كامل و خسارت زنجرك گل سرخ

 

زیست شناسی: زنجرك گلسرخ زمستان را به صورت تخم زیر پوست سرشاخه های یكساله گلسرخ و به ندرت هلو و گوجه می گذراند. اوایل بهار تخم ها تفریخ شده و پوره های سن اول پس از خروج از تخم در سطح زیرین برگ های جوان پراكنده شده، خود را مستقر نموده و به فعالیت می پردازند. حشرات كامل اواسط اردیبهشت ماه ظاهر شده و حشرات ماده تخمهای خود را به شكل انفرادی یا دسته ای زیر برگ و داخل پارانشیم برگ می گذارند. این تخم ها در واقع تخمهای بدون دیاپوز هستند. این زنجرك در شرایط خنك چهار نسل در سال دارد و طول دوره زندگی نسل آخر به دلیل وجود تخمهای دارای دیاپوز كه حالت زمستانگذران را تشكیل میدهند، طولانیتر است.

نحوه خسارت: حشرات كامل با فرو بردن خرطوم خود در سطح زیرین برگ های گیاه میزبان و مكیدن شیره نباتی از یكطرف و نیز ترشح بزاق دهان كه سبب از بین رفتن كلروفیل سلولهای اطراف محل نفوذ خرطوم میگردد، باعث ضعف رشد و در نتیجه كاهش میزان باردهی گیاهان میزبان می شوند. گرچه فعالیت این حشره به طور معمولی در سطح زیر برگ انجام میشود، لكن اثر خسارت آن در سطح رویی برگ به صورت نقاط و یا لكه های رنگ پریدهای به خوبی قابل تشخیص است.

كنترل: از سمومی كه برای مبارزه با حشرات مكنده و شته ها استفاده می شود، علیه این آفت نیز می توان استفاده نمود.

 

نام فارسی: سپردار گل سرخ

نام لاتین: Aulacaspis rosae

Homoptera/Diaspididae : نام راسته و خانواده

مناطق انتشار: نواحی شمالی كشور و اطراف تهران

میزبان: نسترن

شكل شناسی: سپر این شپشك سفید و در حشره ماده تقریباً گرد است.

نحوه خسارت: شاخه های رزی كه شدیداً مبتلا به این سپردار می گردند، كاملاً سفید میشوند.

 

 

نام فارسی: سفید بالك رز

نام لاتین: Aleurodes cotesii

Homoptera/Aleyrodidae : نام راسته و خانواده

مناطق انتشار: سواحل بحر خزر، تهران و احتمالاً سایر مناطق كشور

میزبانها: نسترن و رز

آفت مزبور در پشت برگها قرار دارد.

 

 

آفات برگخوار

نام فارسی: پروانه برگخوار گلسرخ

نام لاتین: Archips rosanus :

Lepidoptera/Tortricidae : نام راسته و خانواده

مناطق انتشار: تمام نقاط كشور بالاخص آذربایجان

میزبانها: گلسرخ، زبان گنجشك، رز، صنوبر و نارون

شكل شناسی: حشره كامل شبپرهای به عرض 20 میلیمتر با بالهای باز میباشد. بالهای جلویی زرد چرمی تا خاكستری متمایل به قهوه ای همرا با نقوشی و بالهای عقبی خاكستری است. لارو كامل به طول 20میلیمتر میباشد

زیست شناسی: این حشره یك نسل در سال دارد و زمستان را به صورت تخم در دسته هایی زیر پوشش خاكستری رنگی روی شاخه و تنه به سر میبرد. لارو حشره از برگها تغذیه میكند

كنترل: مهمترین زنبور پارازیت این آفت یك گونه از زنبور Trichogramma است.

حشره كامل و لارو پروانه برگخوار گلسرخ

 

 

نام فارسی: زنبور برگخوار گلسرخ

نام لاتین: Arge rosae

Hymenoptera/Argidae : نام راسته و خانواده

مناطق انتشار: استانهای شمالی كشور

میزبانها: رز و نسترن

نحوه خسارت: لارو زنبور از كنار بر گها تغذیه نموده و حشره كامل با تخمریزی داخل شاخه های جوان صدمه 16 عدد داخل شاخه جوان - می رساند. حشره ماده تخم های خود را به صورت ردیفی و به تعداد 18می گذارد كه این قسمت كج و معوج می گردد.

 كنترل: به محض مشاهده اولین علایم خسارت میتوان بوته های رز را با سم دیپتركس 1.5 در هزار و یا سموم فسفره مناسب دیگر سمپاشی كرد.

حشره كامل و لارو زنبور برگخوار گلسرخ

 

 

نام فارسی: زنبور برنده برگ

نام لاتین: Megachile analis

Hymenoptera/Megachilidae : نام راسته و خانواده

مناطق انتشار: تمام مناطق كشور

میزبانها:

آفت برگهای میزبان خود را از قسمت حاشیه به صورت نیمدایره میبرد. البته این حشره جزو زنبورهای مهم در گرده افشانی گیاهان است.

 

 

آفات چوبخوار

نام فارسی: زنبور چوبخوار رز (زنبور ساقه خوار گلسرخ)

نام لاتین: Ardis brunniventris

Hymenoptera/Tenthredinidae : نام راسته و خانواده

مناطق انتشار: تمام مناطق كشور

میزبانها: رز و نسترن

شكل شناسی: حشره كامل سیاه رنگ و به طول 6-8 میلیمتر است. لارو سفید رنگ و حداكثر به طول 1.5 سانتیمتر میباشد.

لارو زنبور چوبخوار رز داخل ساقه

زیست شناسی: این زنبور در سال فقط یك نسل دارد و زمستان را به صورت لارو كامل در داخل خاك می گذراند. در بهار سال آینده لارو زمستانگذران تبدیل به شفیره شده و حشرات كامل اواخر فروردین یا اردیبهشت ماه ظاهر میگردند. حشره ماده پس از جفتگیری تخم های خود را به صورت انفرادی روی قرار می دهد، سپس لارو جوانی از آن خارج شده كه V سرشاخه های جوان رز داخل شكافی به شكل بلافاصله وارد شاخه می گردد و دالانی گاهی تا كف خاك درست می كند. لارو كامل زنبور از داخل ساقه خارج شده و برای زمستانگذرانی وارد خاك میگردد.

نحوه خسارت: شاخه های مورد حمله این چوبخوار ناگهان پژمرده و خشك می شوند و چنانچه زیر قسمت پژمرده شده را قطع نماییم، كانال تغذیه لارو دیده می شود.

كنترل: برای مبارزه بایستی در اولین فرصت شاخه های آلوده را برید و سوزانید. سمپاشی با یكی از سموم جذبی مانند اكسیدیمتونمتیل (متاسیستوكس) در اوایل فعالیت لارو می تواند م ؤثر باشد. ضمناً پای بوته های رز را در زمستان می توان علیه لاروها سمپاشی كرد.

 

 

نام فارسی: زنبور رز

نام لاتین: Allantus viennensis

Hymenoptera/Tenthredinidae : نام راسته و خانواده

مناطق انتشار: استانهای گیلان و مازندران

میزبانها: نسترن و رز

لارو این زنبور چوبخوار بوده و از داخل تنه و شاخه ها تغذیه میكند. در ضمن برگهای رز نیز ممكن است مورد حمله این آفت قرار گیرد.

 

 

نام فارسی: زنبور ساقه خوار رز

نام لاتین: Monophadus elongatulus

Hymenoptera/Tenthredinidae : نام راسته و خانواده

مناطق انتشار: تمام مناطق كشور

میزبانها: نسترن و رز

لارو این حشره از ساق ههای جوان نسترن و رز تغذیه می نماید.

 

 

آفات گلخوار

نام فارسی: سوسك گلخوار

نام لاتین: Epicometis senicula

Coleoptera/Scarabaeidae : نام راسته و خانواده

مناطق انتشار: استانهای شمالی كشور

میزبانها: یاس خوشه ای، رز، برخی درختان میوه دانه دار و هسته دار

حشرات كامل به گلها حمله كرده و باعث انهدام آنها میگردند.

 

نام فارسی:

نام لاتین: Epicometis suturalis

Coleoptera/Scarabaeidae : نام راسته و خانواده

مناطق انتشار: استانهای شمالی كشور

میزبانها: یاس خوشه ای، رز، گوجه جنگلی و گیلاس وحشی و برخی درختان میوه

 

 

نام فارسی:

نام لاتین: Oxythyrea funesta

Coleoptera/Scarabaeidae : نام راسته و خانواده

مناطق انتشار: تمام مناطق كشور

میزبانها: نسترن، رز، به جنگلی و گلابی جنگلی

حشره كامل روی گلها و گاهی برگها فعالیت داشته و از آنها تغذیه میكند.

 

 

نام فارسی:

نام لاتین: Potosia hungarica

Coleoptera/Scarabaeidae : نام راسته و خانواده

مناطق انتشار: استانهای شمالی كشور

میزبانها: گیاهان كمپوزیته بالاخص نسترن و رز

 

 

نام فارسی:

نام لاتین: Cetonia aurata

Coleoptera/Scarabaeidae : نام راسته و خانواده

مناطق انتشار: استانهای شمالی كشور

میزبانها: گیلاس وحشی، رز، تونك و زالزالك و برخی درختان میوه

شكل شناسی: سوسكی به طول حدود 20 میلی متر به رنگ سبز متالیك

این آفت به برگهای جوان، گلها و میوه های جوان گیاهان میزبان حمله میكند.

 

آفات میوه خوار

نام فارسی: زنبور گالزای رز

نام لاتین: Rhodites mayri

Hymenoptera/Cynipidae : نام راسته و خانواده

مناطق انتشار: تمام مناطق كشور

میزبانها: رز و نسترن

زنبور مزبور روی میوه ها گالهای گرد مژه داری به وجود می آورد.

 

 

نام فارسی:

نام لاتین: Rhodites rosae

Hymenoptera/Cynipidae : نام راسته و خانواده

مناطق انتشار: تمام مناطق كشور بالاخص نواحی كوههای البرز

میزبانها: رز و نسترن

بر اثر فعالیت این زنبور گالهای گرد خارداری روی میوه ها تشكیل میشود.