تقسیم بندی گیاهان آپارتمانی از نظر نیاز آبی (رطوبت خاک ، آبیاری (
ازاساسي ترين عوامل موثر در بقاء و رشد گياهان با توجه به اینکه حدود 90 % وزن گياهان را آب تشكيل مي دهد آبیاری صحیح است.
اكثرگياهان آپارتماني ازآبياري بی رویه و بيش ازحد رنج مي برند، بنابراین شناخت نياز آبي گياه مهم بوده و دسترسی به این مهم بدون توجه به بافت خاك ( قدرت نگهداري آب) وهمچنين وضعيت زهكش گلدان امكان پذيرنيست. ميزان آبياري و دفعات آن درخاكهاي مختلف متفاوت و بستگي به گونه گياه نيز دارد. دربعضي از گياهان سطح خاك هميشه بايد مرطوب بوده و در بعضي سطح خاك در فاصله دو آبياري بايد خشك شود. مثلاً بايد گلدان آزاليا را به مدت 10 دقيقه درون ظرف قرار داد ولي كالاديوم در حال استراحت بدون آبياري زمستان گذراني مي كند.
براي دانستن نيازآبي گياه نبايد به صورت تقويمي اكتفا كرد (هفته اي يكبار، دوبار. . . ) زيرا نياز آبي با جنس وگونه گیاهی، درجه حرارت، رطوبت و فصول مختلف سال ارتباط داشته و بايد آنها را مد نظر گرفت.
گیاهان را از نظر نیاز آبی به سه دسته اند:
نیاز آبی زیاد: در هر نوبت آبیاری به مقداری آب دهید که به محض خروج آب از زهکش آبیاری را قطع نموده، در نوبت بعدی اگر سطح خاک خشک بود، اقدام به آبیاری نمایید، به هیچ عنوان آب در زیر گلدانی باقی نماند. مانند: نخل مرداب، هورتانسیا و مارانتا
نیاز آبی متوسط : در هر نوبت آبیاری به مقداری آب دهید که به محض خروج آب از زهکش آبیاری را قطع نموده، در نوبت بعدی اگر به میزان یک بند انگشت داخل خاک فرو برده و مشاهده نمودید که خاک کاملاً خشک بود، اقدام به آبیاری نمایید، به هیچ عنوان آب در زیر گلدانی باقی نماند. مانند فیلودندرون، پوتو، پرومیا، پیله آ، نخل زینتی و شفلرا
نیاز آبی کم: در هر نوبت آبیاری به مقداری آب دهید که به محض خروج آب از زهکش آبیاری را قطع نموده، در نوبت بعدی اگر به میزان دو بند انگشت داخل خاک فرو برده و مشاهده نمودید که خاک کاملاً خشک بود، اقدام به آبیاری نمایید، به هیچ عنوان آب در زیر گلدانی باقی نماند.
توجه: اگر آبیاری این دسته از گیاهان مدتی به تعویق افتد به گیاه صدمه نمی زند مانند: سانسیوریا، گاستریا، کاکتوس ها و گیاهان گوشتی
توصیه هایی برای بررسی رطوبتی:
خاك گلدان را مرتباً بازديد كنيد.
آب اضافي بايد حداكثر 15دقيقه بعد از آبیاری از گلدان خارج شود. درغيراين صورت بايد سریعاً زهكش را بازديد نموده يا خاك اصلاح شود. جهت برطرف نمودن انسداد زهکش بهتر است از سیخک زدن بگونه ای که به ریشه های گیاه آسیبی وارد نشود استفاده نمود.
در صورت تشنگي مفرط و خشكي گياه، مي توان گياه را به مدت 15 دقيقه درون ظرف آب قرارداده، بعد اجازه دهيم آب اضافي خارج شود. در صورت حساسيت برگ برخی گياهان نسبت به خيس شدن و بروز بیماریهای قارچی نیز چنین روشی پیشنهاد می گردد (نظیر بنفشه آفریقایی).
با شروع فصل پاييز و کاهش دما اكثر گياهان به استراحت نسبي رفته و نياز كمتري به آب دارند. همچنین لازم بذکر است درگياهان ريزوم دار پس از ريزش برگ، آبياري بايد متوقف شود.
آب مناسب از نظر دمایی آبی است که نه خیلی گرم و نه خیلی سرد باشد. زيرا آبياري با آب گرم و سرد باعث ايجاد شوك در گياه مي شود. بنابراین بهتر است در صورت استفاده از آب شهری اجازه دهیم کمی آب از لوله ها خارج گردیده سپس آب مورد نظر برای آبیاری را در تشتی ریخته تا با محیط هم دما شده و املاح آن نیز تا حدممکن ته نشین گردد.
بعضي از گياهان به املاح آب آشاميدني نيزحساس هستند پس بايد با آب باران، آب جوشيده سرد شده، برفك ذوب شده يخچال آبياري شوند.
بهترین شیوه آبیاری اینگونه است که آب را در اطراف گلدان(در نزدیکی لبه) و با فاصله از ساقه گیاه بریزیم. زیرا بخش عمده آب توسط ریز ریشه ها که در انتهای ریشه ها قرار دارند جذب شده و احتمال بروز بیماریهای قارچی و پوسیدگی در ساقه کمتر می شود ( خصوصاً در مورد گیاهانی مانند لیندا، یوکا و . . . ).
در كاشت گروهي گیاهان در فلاورباکس بايد نيازآبي گیاهان را درنظرگرفته و در صورتیکه نیاز آبی یکسانی ندارند برخی از آنها را با گلدان کاشته و برای اینکه نمای بدی نداشته باشد سطح خاک را با خزه پوشاند.
در هنگام مسافرت مي توان نیاز آبی گياهان را به روشهای زیر برطرف نمود:
روش کوزه ای (بیشتر در خصوص گیاهان باغچه ای)
روش فيتيله ای (فيتيله پنبه اي يا پارچه پنبه اي و يا پشم شيشه به ضخامت يك مداد و یا استفاده از ظروف سرم).
ظروف واژگون (نظیر بطری نوشابه که در آن آب ریخته ، روی درب آن سوراخ کوچکی ایجاد نموده و بطری را برعکس روی سطح خاک می گذاریم)
در اثر کم آبی و پر آبی مشکلات زیر برای گیاهان بوجود می آید :
1 - پژمردگی گیاه: در کم آبی به دلیل نرسیدن آب مورد نیاز به قسمتهای هوایی گیاه این عارضه بوجود آمده و در پر آبی به دلیل پر شدن لوله های مویین(ماکرو) خاک توسط آب زیاد و در نتیجه جلوگیری از عمل تنفس بوجود می آید
نکته: خاک از لوله های مویین تشکیل شده که برخی از آنها میکرو بوده و برخی دیگر ماکرو می باشد .
2 - زرد شدن برگها: بدلیل اختلال در جذب موادغذایی لازم که باید به صورت محلول در اختیار گیاه قرار بگیرد (چه در کم آبی و چه در پر آبی) رنگ برگها زرد میگردد.
نور (شدت نور- مدت تابش نور-کیفیت نور)
با توجه به گرایش گیاه به نور،گیاه در هر محلی قرار داشته باشد خود را به سمت منبع نور می کشاند، زیرا گیاه فتوتروپیسم مثبت دارد (برگها و ساقه ها تمایل به نور دارند) و سبب انحنا و کجی ساقه آن میشود که جهت رفع این عیب گه گاهی گلدان را چرخانده و جهت را تغییر داده تا کلیه اندام گیاه به یک میزان از نور بهره مند شوند.
1- ازپرده به عنوان عامل تنظيم كننده شدت نوراستفاده كنيد.
2- بدليل مثبت بودن خاصيت نورگرايي اندامهاي هوايي گياهان گلدان را هر15 روز يكبار به اندازه °90 بچرخانيد.
3- با ابري شدن هوا گلدان را به پنچره نزديك كرده ولي درشبهاي سرد زمستان، مواظب تماس برگها با شيشه باشيد.
4- جهت جلوگيري از تابش مستقيم آفتاب از فروردين تا مهر بر روي شيشه پاسيو و گلخانه از موادي مانند شيرآهك و دوغ آب گل ، استفاده نموده و در پاييز و زمستان شيشه ها را بشوييد.
5- گیاه را نباید مقابل نور آفتاب غبارپاشی نمود،زیرا قطرات آب نور را از خود عبور داده و موجب سوختگی برگها می شوند.
6- نياز نوري گياهاني كه برگهاي رنگي (ابلق) دارند بيشتراز گياهان با برگهاي سبزمي باشد.
7- انتقال گیاه از محلی با نور کم به محلی که دارای نور شدید (و یا بالعکس) باید تدریجا انجام پذیرد و یکباره نباشد.
8- در صورت نيازبه نورمصنوعي استفاده ازلامپهاي فلورسنت بهترازلامپهاي معمولي است؛ زيرا انرژي حرارتي كمتري توليد مي كنند. فاصله لامپ از گیاه حداکثر باید 40سانتی متر باشد (لامپ مهتابی حرارت تولید نمی کند ولی لامپ آفتابی حرارت تولید می کند. )
از نظر میزان دریافت نور پنجره های خانه را به صورت زیر تقسیم بندی می کنند:
شمالی < شرقی < غربی < جنوبی
بنابراین پنجره های جنوبی بیشترین میزان دریافت نور را دارند.
کمبود نور و نور زیاد هرکدام مشکلاتی را ایجاد می کند:
به علت كمبود نورمناسب درآپارتمان جاي گلدانها را باهم عوض كنيد.
در صورتیکه برگهای گیاه رنگ پریده و برگهاي جديد بي رنگ باشد ،فواصل بین برگهای تازه روییده نسبت به فواصل برگهای قدیمی بیشتر باشد و همچنین ساقه گیاه کشیده و نازکتر شده و یا حالت خمیده به خود گیرد،در این حالت متوجه خواهیم شدکه گیاه با مشکل کمبود نور مواجه شده است،بنابراین می بایست آنرا به مکانی با نور مناسب انتقال دهیم.
در نور كم برگهاي جديد بسيار ريز، ساقه علفي ،ترد و شكننده شده ، طول دمبرگ درازترازمعمول، رنگ برگها سفيد و درنهايت غنچه ها كوچك و گلها كم پرو كم رنگ مي شوند.
در اكثر موارد علائم سوختگي و ایجاد لکه های قهوه ای روی برگها، ناشي از تابش شديد آفتاب(شدت اشعه ماوراء بنفش) دروسط روزمي باشد.
" نیاز به نور در گیاهان برگ رنگی - ابلق - گلدار بیشتر از گیاهان برگ سبز - بدون گل می باشد . "
